Cụ thể, nếu không có bất ngờ (dựa trên thứ hạng hiện tại, xác suất từ kết quả các cặp đấu vòng cuối) một nhánh sẽ rất nặng gồm chủ nhà Nga (1A), Bồ Đào Nha (hoặc TBN, 2B), Pháp (1C), Nigieria (Achentina, 2D), Brazil (1E), Đức (Thuỵ Điển, Mexico, 2F), Anh (Bỉ, 1G), và Senegal (Nhật, Colombia, 2H).
Theo logic, chắc chắn tất cả những đội đã chắc suất vòng knock-out (Nga, Uruguay, Pháp, Anh, Bỉ) đều phải cân nhắc việc tranh, hay né, vị trí nhất bảng. Còn các đội chiếm ưu thế nhưng vẫn phải cần kết quả trận cuối, đương nhiên họ sẽ quyết tử để cốt sao có vé vào vòng trong.
Bồ Đào Nha có khả năng bị loại nếu thất bại
Bắt đầu từ cặp Nga gặp Uruguay đêm nay. Theo logic bình thường, Nga chỉ cần hòa là giành ngôi đầu bảng để vào vòng hai, nhưng liệu họ sẽ “chấp nhận” ngôi đầu bảng khi biết trước những chướng ngại quá lớn ở phía trước? Phía Uruguay chắc chắn cũng sẽ có suy nghĩ tương tự, nhưng để có một trận hoà và yên vị ở ngôi nhì bảng A thì dễ hơn đối với họ so với mục tiêu… thua của Nga.
Đương nhiên, ở đấu trường như World Cup chúng ta sẽ không thể thấy được một cách thức “chuốc lấy thất bại” như cách Indonesia đã làm hay hơn Thái Lan để tránh chủ nhà Việt Nam ở AFF Cup 1998 trên sân Thống Nhất.
Nước Nga, trong tư cách chủ nhà, cũng khó thua được khi Uruguay không có ước muốn giành chiến thắng. Vì vậy, hãy tạm dự đoán rằng, Uruguay sẽ không thắng, và Nga sẽ không thua trong trận này. Có thể, đây sẽ là trận cầu chán nhất từ đầu World Cup - chán hơn cả trận đấu vô nghĩa giữa Ai Cập và Ả Rập Saudi, và Nga sẽ từ hoà đến thắng trong trận này.
Ở bảng B, cả Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đều có khả năng bị loại rất lớn nếu để thua trong trận chót nên họ phải đá cho một suất ở vòng knock-out. Lúc này không phải là lúc họ chọn đối thủ ở vòng sau là chủ nhà Nga hay Urugoay, có chăng là ở mươi, mười lăm phút cuối trận khi tình hình đã ngã ngũ. Người hâm mộ bóng đá không phải lo về các cặp đấu của bảng B này.
Tuy nhiên, tình hình ở bảng C lại khác. Trong khi Pháp đã chắc suất và có trong tay toàn quyền “tranh hay né” ngôi đầu bảng, cộng thêm tình thế của Đan Mạch cần trận hoà để loại Úc. Rõ ràng, để chắc suất vòng sau, Đan Mạch không thể ngồi chờ một trận hoà 0-0 mà cần phải có một bàn thắng làm vốn vì lỡ để thua trước Pháp một trái có thể dẫn đến thảm hoạ. Và có lẽ Pháp thích điều này.
Thua Đan Mạch nhẹ nhàng, Pháp có thể danh chính ngôn thuận bước qua nhánh còn lại nhẹ hơn. Nếu không vì fairplay, tôi tin Pháp sẽ thắng trận này. Ngược lại, Đan Mạch sẽ thắng. Pháp sẽ không chấp nhận sự thông đồng với một tỷ số hoà để cả hai dắt tay nhau vào vòng trong mà họ vẫn phải nằm ở nhánh nặng. Tôi nghiêng về cửa Đan Mạch thắng hơn ở trận này.
Tuy nhiên, nếu Nga đã thua Urugoay thì các bạn hãy tin, Pháp sẽ không để thua Đan Mạch, và qua đó tránh gặp chủ nhà ở các vòng sâu hơn. Bảng D, Croatia coi như đã có vé trong tay với ngôi nhất bảng do hiệu số cao.
Vé thứ nhì của bảng này là cuộc đua giữa Nigieria, Achentina, và Iceland với xác suất vào vòng trong có thứ tự như vừa kể. Tôi cho rằng, vị trí nhì bảng (phải rơi vào nhánh nặng) sẽ chỉ là cuộc tranh chấp giữa Nigieria (chỉ cần hoà) và Argentina (buộc phải thắng). Dựa trên thực tế này, cả hai cặp đấu đều sẽ không diễn ra theo cách tạo ra sự hoài nghi cho người xem.
Tình hình ở bảng F còn căng thẳng hơn khi cả bốn đội Mexico, Đức, Thuỵ Điển, Hàn Quốc đều còn cơ hội đi tiếp nếu thắng, và bị loại nếu thua - kể cả Mexico (đã có hai trận thắng). Lượt đấu này, bạn hãy chuẩn bị bia và mồi ngon để tận hưởng những kịch tính có thể lên đến tận cùng, và cho đến những giây phút cuối cùng. Đây là bảng duy nhất có nhiều viễn cảnh khác nhau nhất có thể xảy ra.
Bảng E ít phức tạp hơn dù vẫn có nhiều tình huống khác nhau có thể xảy ra. Cả Thuỵ Sĩ và Brazil đều chỉ cần một trận hoà để vào vòng hai với bài toán nằm lòng: nếu cả hai có kết quả y chang nhau thì Brazil sẽ nằm nhánh nặng.
Nếu cả hai cùng thắng và Thuỵ Sĩ ghi bàn nhiều hơn (ví dụ Thuỵ Sĩ thắng 3/1 so với Brazil thắng 1/0) thì Thuỵ Sĩ “đành” phải nhận ngôi đầu bảng. Trong khi đó, Serbia chỉ vào vòng trong nếu thắng Brazil, hoặc đạt kết quả hoà và trong khi Thuỵ Sĩ thua với hai bàn cách biệt. Rõ ràng, ở bảng này, các đội cần phải đá mà không có chỗ cho những toan tính chọn lựa nhất hay nhì bảng ở lượt chót.
Và Tây Ban Nha cũng không ngoại lệ
Tình hình ở bảng H so với bảng E giống gần như khuôn. Ba Lan (đã bị loại như Costa Riva ở bảng E) gặp Nhật, và Senegal gặp Colombia (như Serbia). Khác biệt duy nhất là hiệu số của các đội bóng ưu thế là Nhật và Senegal chỉ là +1 (Brazil ở E là +2), trong khi Colombia có hiệu số tốt, nên ngoài chiến thắng trước Senegal thì họ vẫn có thể vào vòng trong nếu hoà trong khi Nhật thua Ba Lan với bất kỳ tỷ số nào. Lượt cuối bảng G diễn ra muộn nhất khi họ đã nắm toàn bộ danh tính các đội bóng vào vòng trong cũng như hoàn toàn có đủ mọi thông tin để chọn nhánh.
Điều thú vị là cả Anh và Bỉ đều đã có chỗ ở vòng 16 đội với mọi thông số giống nhau như đúc. Anh đang được xếp nhất bảng do điểm fairplay tốt hơn (2 thẻ vàng so với 3 của Bỉ). Cuộc đụng độ vào lúc 1 giờ sáng ngày 29-6 giữa hai đội bóng này có khả năng sẽ là một cuộc chạy trốn ngôi đầu bảng vì cuộc đua đường dài. Rõ ràng, đối thủ ngay ở vòng 16 đội (Nhật, Senegal, hoặc Colombia) không có gì quá khác biệt cho tới khi vào đến tứ kết và xa hơn nữa.
Nếu cả hai đều thắng trận đầu vòng loại trực tiếp thì đội đầu bảng G có khả năng sẽ gặp Đức hoặc Brazil ở vòng tứ kết, trong khi đội nhì bảng có thể gặp Thuỵ Sĩ hoặc Mexico! Liệu, chúng ta sẽ chứng kiến một trận hoà mà trong đó cả Anh và Bỉ đều chơi quyết liệt - không phải vì cho một chiến thắng mà do cố “tranh” thẻ để xuống điểm fairplay, và xuống nhì bảng?
Đây sẽ là một bài toán khó cho FIFA nếu thực tế lại diễn ra theo chiều hướng này. Muốn đi đến ngôi vô địch, đương nhiên các đội bóng phải san bằng mọi chướng ngại trên hành trình chinh phục của mình. Nhưng nếu có một hành trình ít gồ ghề hơn để chọn lựa thì tại sao không? Hãy xem một giải đấu mà lần đầu tiên FIFA đưa tiêu chí fairplay vào để phân định thứ hạng thì các đội bóng lớn sẽ chơi fairplay đến mức độ nào.
“Tranh” hay “né” là ở chỗ đó.
Lý Chánh